Rationaliteit heeft een complexe relatie met milieu bewustwording. Als het gaat om onze besluitvormingsprocessen, vertrouwen we vaak op onze rationaliteit. Maar rationeel handelen gaat vaak niet samen met milieubewust handelen. Aan de hand van het artikel ‘The Seven Ages of Climate Man: A Shakespearean guide to how firms tackle climate change’ zal er een realistisch beeld geschetst worden over het rationeel handelen van individuen als het gaat om het milieu.
Belang van milieu bewustwording
Het milieubewustzijn van bedrijven is de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Bedrijven hebben de macht om significante en invloedrijke veranderingen in het milieu aan te brengen, zowel positief als negatief. Het is van cruciaal belang dat ze actie ondernemen om ervoor te zorgen dat hun activiteiten duurzaam blijven en geen schade toebrengen aan de kostbare hulpbronnen van onze planeet.
De ecologische voetafdruk van bedrijven is een groot probleem dat moet worden aangepakt als we de wereldwijde uitstoot willen verminderen. Bedrijven moeten hun eigen activiteiten beoordelen en nadenken over manieren waarop ze hun energieverbruik kunnen verminderen, zoals overschakelen op hernieuwbare energiebronnen of het elimineren van onnodige afvalproductie.
Rationeel handelen en het milieu
Rationeel denken kan een tweesnijdend zwaard zijn als het gaat om milieubewustzijn in bedrijven. Aan de ene kant stelt het bedrijfsleiders in staat om weloverwogen beslissingen te nemen op basis van beschikbare gegevens en op feiten gebaseerd onderzoek. Dit kan helpen risico’s te verkleinen en winst te maximaliseren zonder duurzaamheidsdoelstellingen in het gedrang te brengen.
Aan de andere kant kan een te groot vertrouwen in rationaliteit er echter toe leiden dat organisaties prioriteit geven aan economisch rendement boven milieubeheer. Volgens de rationele keuze theorie (RCT) handelen individuen rationeel volgens eigenbelang. Ze proberen hun eigen voorkeuren te optimaliseren.
De meeste bedrijven zijn opgericht op het behalen van een bepaald doel en over het algemeen is dat het behalen van winst. Daar hoort in de meeste gevallen niet bij ‘het milieubewuster worden’. Het kan zijn dat het milieubewuster worden wel belangrijk is voor een bedrijf, maar niet hun prioriteit. Als een bedrijf een keuze moet maken tussen het behalen van een maximale winst of het investeren in het milieubewuster worden zullen ze kijken wat dat voor hun oplevert.
Als je als bedrijf geeft om het behalen van winst, dan geeft het behalen van winst volgens RCT een positieve uitkomst en een investering een negatief resultaat (aangezien je daar geld voor moet uitgeven en het voor het bedrijf zelf over het algemeen niets oplevert). Dan zal dat bedrijf uiteraard kiezen voor het positieve uitkomst en wordt er niet omgekeken naar de effecten op het milieu. Dat is wat de auteur in het artikel ook duidelijk probeerde te maken.
Voor de meeste bedrijven is het onmogelijk om een milieubewustere aanpassing zelf te financieren. Banken doen niet graag mee in dit soort investeringen, aangezien zo een investering door het hoge risico een laag rendement heeft.
Dit kortzichtige perspectief negeert de langetermijneffecten van acties die op het eerste gezicht misschien niet winstgevend lijken, maar in de toekomst ernstige gevolgen kunnen hebben voor de planeet.
Ingrijpen van de overheid
Volgens de auteur van het artikel is het wel mogelijk om met het ingrijpen van de overheid te zorgen dat meer bedrijven wat doen aan de overmatige uitstoot van koolstof. Als de overheid belastingen gaat opleggen voor de uitstoot van koolstof, dan speelt de uitstoot van koolstof een rol in het behalen van hun doel. De uitstoot van koolstof zijn dan kosten die de winst verlagen.
Hierdoor krijg je een nieuwe situatie, waarbij de bedrijven weer twee keuzes hebben om te overwegen. De bedrijven hebben nu een keuze om één keer een grote investering te doen om nooit meer de belastende kosten te hebben (waardoor de investering nu wel wat oplevert voor het bedrijf zelf, namelijk het niet hoeven betalen van belastingen) of niet investeren en dagelijks kosten ondervinden van de belasting op de uitstoot van de koolstof.
Als de belasting die de overheid heeft opgelegd hoog genoeg is, zal de overweging snel gemaakt zijn. Dan zullen de kosten van de investering lager zijn dan de kosten die je zou hebben als je die investering niet maakt. Dat kan er dus voor zorgen dat meer bedrijven zo een investering gaan doen en ze meer milieubewuster zullen krijgen.
